Heccav Yahut Şair Eşref’in Esrarengiz Macerası
“Heccav Yahut Şair Eşref’in Esrarengiz Macerası”
Semih Çelenk
158 sayfa, Oyun
Haziran 2025
Everest Yayınları
Dokuz fasıl süren ibretlik tarihsel güldürü “Heccav Yahut Şair Eşref’in Esrarengiz Macerası” Everest Yayınları’ndan çıktı. Prof. Dr. Semih Çelenk’in kaleme aldığı oyun, hiciv şiirinin ustalarından Şair Eşref’in 1902 yılında gözaltına alındıktan sonra gözlerini bugüne açmasıyla başlıyor. O gün zorba iktidara karşı mücadele eden Şair Eşref, bugün de bedel ödemekten kurtulamıyor.
Semih Çelenk’in 2009 yılından bu yana sahnelenen, Ankara Sanat Kurumu En İyi Oyun Yazarı, Lions Asaf Çiyiltepe Özel Ödülü ve Karabağlar Belediyesi Mizaha Katkı Ödülü gibi ödüller kazanmış oyunu Şair Eşref’in alaycı diliyle eğlenceli bir mücadele manifestosu sunuyor.
GERÇEK İLE FANTEZİ ARASINDA
Prof. Dr. Ayşegül Yüksel “diktatörle mücadele kılavuzu” olarak tanımlardığı oyunu şu sözlerle anlatıyor: “Semih Çelenk’in oyunu Heccav, Eşref’in sözel zekâsının ürünleriyle tatlandırılmış, ‘demokrasi’ sürecini bir türlü tamamlayamayan ülkemizin geçmişini, şimdisini ve geleceğini güleçliğe gölge düşürmeden taşlayan, yalın bir dramatik doku oluşturuyor. Güldürüye abanmayan, sözel açıdan hantallaşmayan, yergi dozu oyunun ‘gerçek’ ile ‘fantezi’ arasında gidip gelişine göre dikkatlice ayarlanmış bir metin kotarmış yazar.”
Heccav sözünün hicveden, yeren, yergici anlamına geldiğini söyleyen Semih Çelenk ise, bu kavramın aynı zamanda Şair Eşref’in lakabı olduğunu hatırlatıyor. 1846 yılında doğan ve gerçek adı Mehmet Eşref olan Şair Eşref, pek çok ilçede kaymakamlık yapmış bir isim. Defalarca başı belaya giren Şair Eşref, 1902’de Gördes Kaymakamı iken Tevfik Nevzad ve Hafız İsmail ile birlikte “fesat şebekesi kurma” suçlamasıyla gözaltına alınıyor. Semih Çelenk, oyunu bu andan başlatarak bugüne uzanan bir hikaye kuruyor.
BU ÇAĞIN ZORBA FOTOĞRAFI
Şair Eşref’e ilgisinin öğrencilik yıllarında başladığını ifade eden Çelenk, 2008 yılında “yumuşak faşizme gidildiği” öngörüsüyle bu oyunu kaleme almış ve önsözde şöyle diyor: “Bu çağın zorba fotoğrafını bir tarihsel kişiliğin kılavuzluğunda anlama çabası olarak girişildi Heccav’ı yazma uğraşına. Bugün 2024 yılının sonlarına doğru gelirken hem dünyanın hem de ülkemizin fotoğrafı oyunun yazıldığı zamanlardan daha da kötü.” Bugünkü yaşantımızı bir Kafka romanına benzeten ve “her şey normal ama her şey korkunç” diyen Çelenk, ülkemizde ve dünyada iyi ile kötü arasındaki yarılmaya dikkat çekiyor: “Eşref, 1903’te de bugün de cadı kazanlarına karşı koyuyor. Gerçek bir aydın gibi bedelini ödeyerek…”