Özgür Ceren Can’dan Bellek, Yüzey, Temas’a dair çok katmanlı bir okuma
DİLAN AYDEMİR
Seramik sanatçısı ve sanat tarihçisi Özgür Ceren Can, 8. kişisel sergisi “STRATA: Bellek, Yüzey, Temas” ile izleyiciyi malzeme, bellek ve kavramsal yüzeyler arasında dolaştırıyor. 26 Eylül – 9 Kasım 2025 tarihleri arasında Çankaya Belediyesi Fikret Otyam Sanat Merkezi’nde görülebilecek sergide sanatçının seramik ve keçe işleri bir arada yer alıyor.
Özgür Ceren Can, seramiği “kadim fakat hep inovatif bir insanlık becerisi” sözleriyle tanımlıyor. Malzemeyle kurduğu ilişkiyi anlatırken, hem bilimsel hem sezgisel yanına vurgu yapıyor: “Toprak, kil, hammaddelerin karışması, ateşle buluşması… Çok heyecan verici bir dünya hem kimyasıyla hem plastiğiyle. İsabetli tahminlere eşlik eden öngörülemez keşifler.” Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü mezunu olan sanatçı, bu bölüme ilk tercihi olarak girmiş ve okulu da birincilikle bitirmiş. “İlk gençlik aşkım” dediği seramiğe olan ilgisi Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü öğrencisiyken Alev Ebuzziya’nın Paris’teki atölyesini pratiğini anlatan bir TRT belgeseli izleyince başlamış, “Büyüsüne kapılmıştım” diyor.
“Strata”: Hafızanın ve yüzeylerin çoğulluğu
Serginin kavramsal odağı, sanatçının üretim sürecinde anlam kazanan “katman” fikrine dayanıyor. Özgür Ceren Can, serginin adının bir dostundan geldiğini belirterek içsel sürecini şöyle anlatıyor: “Ben hafızada, yüzeylerde kalanlara; çağrışımlara ve temaslara takılmış üretiyordum. Hiçbir şeyin yalın kat olmadığını, her şeyin üst üste geçmiş, iç içe girmiş varlıklardan oluştuğunu derinden idrak ettiğim bir ruh halindeydim. Hafızada, yüzeylerde kalanlara; çağrışımlara ve temaslara takılmış üretiyordum. Arkadaşım Safa zihnimi netleştirdi, serginin ismini koydu.”
Sergide yer alan seramik ve keçe işleri, iki farklı dokunun birlikte var olduğu, öte yandan birbirine değen iki üretim hattı sunuyor, Özgür Ceren Can bu durumu “Seramik bildiğim dil, keçe de çok sevecendi. Bütün yazı meşkle geçirdik gibi oldu” sözleriyle açıklıyor.
“Kavramlar, yaratıcılık ve özgünlük kendi rotalarını çiziyor”
Özgür Ceren Can, seramiğin çağdaş sanattaki yerini sorunca, medyalar arası hiyerarşilerin artık anlamını yitirdiğini dile getiriyor: “Seramiğin çağdaş sanat pratiği olarak kabul görme süreci biraz daha geç ama artık bu tartışmaların üstünden çok sular aktı. AI ya da NFT falan tartışıyoruz artık. Maddi kültür o kadar da maddi değil. Kavramlar, yaratıcılık ve özgünlük kaygan bir de dolambaçlı bir zeminde kendi rotalarını çizmekle meşguller. Bu gerçeklikte çağdaş sanatın medyalarından biri işte.”
Dijital dünya ile temkinli bir temas
Sanatçının üretiminde dijital semboller de kendine yer buluyor. Can, dijital kültürle ilişkisini “sakin ve dengeli” diye tanımlasa da bu dünyanın tekinsizlik taşıyan yanlarına dikkat çekiyor: “Sanatçıların yapıtlarını yayma ve yaygınlaştırma konusunda dijital teknolojileri kullanmaktan söz edince ilk olarak erişilebilirlikle ilgili pozitif bir şeyden bahsediyormuşuz gibi geliyor ama çok tekinsiz bir yönü de var. Örneğin Gazze’deki sanat olaylarını takip ediyorum. Uluslararası gazeteler oradan haberler röportajlar yayınlıyorlar. Onları reels’lerden izlemek canımı çok acıtıyor. Dijital teknolojilerin herhangi bir sanatsal medya gibi kullanılmasına kafa yormak bana daha etik geliyor. Ecem Dilan Köse ve Cem Sonel’i çok beğeniyorum. Ramazan Can’ın maddi kültürle dijital kültürü bir arada kullandığı eserlerini çok ilgi çekici buluyorum. Universal Everything’i ve işlerinin ölçeğini şaşkınlıkla izliyorum”. Dijital teknolojilerin herhangi bir sanatsal medya gibi kullanılmasına kafa yormanın daha etik geldiğini vurgulayan Özgür Can Eren, Ecem Dilan Köse, Cem Sonel ve Ramazan Can gibi sanatçıların dijital-maddi ilişkisindeki üretimlerini ilgiyle takip ettiğini belirtiyor.
“STRATA: Bellek, Yüzey, Temas” sergisi sanatçının kişisel belleği ile maddi kültür, geleneksel malzeme ile çağdaş referanslar, dokunulabilir yüzeyler ile dijital semboller arasında kurduğu geçişlere yakından bakmak isteyenler için önemli bir durak niteliğinde. Özgür Ceren Can’in sergisini 9 Kasım’a kadar Çankaya Belediyesi Fikret Otyam Sanat Merkezi’nde ücretsiz olarak ziyaret etmek mümkün.