
Bu fotoğrafı pek çok yerde “ilk insan fotoğrafı”, “fotoğrafı çekilen ilk insan” gibi başlıklarla görebilirsiniz. Çoğu da şöyle yazar; “fotoğraf çekilebilmesi için 10 dakikaya yakın bir çekim süresi vardı ve sadece sabit duran tek bir kişi fotoğrafa girebildi.” Sonra “belli belirsiz bir ayakkabıc boyacısı”ndan söz ederler. 1838 Paris’inde de yok sayılan bir emekçiden.
Neyse efendim konumuz Paris’te, 1838 yılında Louis Daguerre tarafından çekilen bir fotoğraf. Temple Bulvarı’nın fotoğrafını çeken Daguerre, hesapta olmayan iki kişiyi daha kadraja alır. Sokak aslında terk edilmiş görünse de, trafik ve yayalar uzun çekim süresi nedeniyle görünmüyor aslında. Ayakkabısını boyatması uzun süren ve bu sayede fotoğrafa gölgesi düşen adam ile ayakkabıyı boyayan insan farkında olmadan tarihe geçtiler. Bu cadde Paris’in sosyetik dükkânların, kafelerin ve tiyatroların olduğu oldukça işlek bir caddesi. Ayakkabasını boyatan bir adam ve muhtemelen bir çocuk olan ayakkabı boyacısı dışında belli belirsiz iki kadın ve bir çocuk arabası da görülebiliyor. Beyaz binada pencere arasından görülen bir çocuk da olabilir. Sokağın karşısında bir çocuk ve köpekten de söz ediliyor, ancak bunları görmek pek de kolay değil.
ESKİ BİR TEKNİK: DAGERREYOTİPİ
Bilinen en eski fotoğraf basım tekniklerinden biri olan Dagerreyotipi, adını bu fotoğrafçıdan alyıro. 18 Kasım 1787 doğumlu olan Louis-Jacques-Mandé Daguerre, 10 Temmuz 1851’de yaşamını yitirmiş bir sanatçı ve kimyager. Dagerreyotipi adlı fotoğrafik görüntü elde etme tekniğinin mucidi. Fransız Bilimler Akademisi’ne 1839 yılında bu buluşunu tanıtan sanatçı, patentini Fransız Hükümeti eliyle serbest kullanıma açtı. Peki nedir bu teknik?
Adın ıDaguerre’den alan bu teknik; gümüş nitrat kullanılarak ışığa duyarlı hale getirilen bakır levhaların, karanlık oda içinde 10-20 dakika pozlanmasına ve cıva buharına tabi tutulmasına dayanıyor. Sülfür ile gümüş plaka üzerine işlenmesi esasına dayanan bu yöntemde yüzey ne kadar pürüzsüzse fotoğrafın kalitesi de o kadar iyi oluyor. Pozlama süresi uzun olduğundan hareketi kaydetmede pek başarılı olamayan bu teknik, ticari olarak fazla tercih edilmiyor. Uzun süre dayanması ve yüzyıllarca saklanabilmesi ise avantajlı tarafı.