İnsan her durumda merhametle davranmalı mı?
GÖRKEM MAVİ
Ankara Devlet Tiyatrosu, Lars Von Trier’in yazıp, Emre Baslak’ın yönettiği “Dogville” oyununu Akün Sahnesi’nde seyirciyle buluşturuyor. Dogville kasabası, kendisine erişilen yolun sonunda, ötesinde hiçbir yerleşim yeri bulunmayan bir çıkmaz sokaktır. Oyunda anlatılan da bu kasabanın hazin öyküsüdür. Oyun, insana dair kadim bir soruyu seyircisine soruyor. İnsan, her durumda ve her koşulda merhametle davranmalı mı?
Oyun; geleneksel sahne ve mekan tasarımlarından uzak durularak, hikayenin her kasabayı temsil edebilecek güçte minimalist bir sahne tasarımıyla sunuluyor. Bu yaklaşım, anlatılan hikayenin yalnızca Dogville kasabasını değil, dünyadaki birçok kasabayı da simgeleyen bir yapıt olarak öne çıkmasını sağlıyor. Bu minimalist sahne tasarımı, aynı zamanda izleyiciyi tiyatro dekorlarından çok, anlatının özüne odaklanmaya da yönlendiriyor.
KAÇIŞ, KABUL, KİMLİK ARAYIŞI
Genç bir kadın olan Grace, evinden kaçarak sığınacak bir yer ararken Dogville kasabasına ulaşır. Grace’in babası, kanunsuz işlere karışan güçlü ve otoriter bir adamdır. Onun baskısından uzaklaşıp daha özgür bir hayat kurmak isteyen Grace, kasaba halkının sevgisini ve kabulünü kazanmak için çaba gösterir. Ancak bu, orada kalma arzusundan daha ziyade, kendi istediği gibi yaşarken de insanlar tarafından onaylanma ihtiyacından kaynaklanır.
Dogville, dünyanın her köşesinde binlerce benzeri bulunan, dağların ardında kalmış, kimsenin kolayca gelmediği ve ayrılmadığı bir kasabadır. Sakinleri, sürekli ahlakı güçlendirme toplantıları yaparlar ancak sahip oldukları şey, ahlaklı olmaktan ziyade, kasabada alıştıkları düzeni sağlamak üzerine kurulu bir ahlakçılıktır.
İNSAN DOĞASININ DERİNLİKLERİNDEN GELEN BİR ALEGORİ
İlk kasabaya geldiğinde şüpheli durumuna rağmen kasaba bir süre kalmasına izin verir. Grace, kasabadaki insanların hayatına bir şeyler katabileceğini ve kendisine burada ideal bir hayat kurabileceği düşünmüştür. Fakat daha sonra Grace’in sadece babası tarafından değil, polis tarafından da arandığını öğrenmeleri sonrasında kasabanın bütün yaklaşım tarzı değişmeye başlar. Grace, evden kaçmasına neden olan durumdan çok daha kötüsü ile Dogvile’de karşılaşmıştır. Genç kadının içinde bulunduğu kırılgan durumu fırsata çevirerek, ona hem bir zanlı gibi davranırlar hem de teslim etme tehdidi ve baskısıyla genç kızı suistimal etmeye başlarlar.. Bunu yaparken de her zaman kendilerini haklı çıkartan bir ahlakçı sebeplere sahiptirler! Bir takım değerler maskesi altında gelişen bu sömürü süreci, Dogville’i sadece bir hikâye olmaktan çıkarıp insan doğasının derinliklerine inen bir alegoriye dönüştürüyor.
Dogville kasabasının hazin öyküsü, insan doğasına dair evrensel soruları ortaya koyuyor. Oyun, seyircisine şu soruyu yöneltiyor: Her durumda ve her koşulda insanlara merhamet gösterip affetmeli miyiz, yoksa herkes işlediği suçların cezasını çekmeli mi?
“Dogville”
Yazan: Lars Von Trier
Uyarlayan: Christian Lollike
Çeviren: Nazlı Gözde Yolcu
Yöneten: Emre Basalak
Dekor Tasarımı: Bekir Beğen
Kostüm Tasarımı: Tülay Kale
Işık Tasarımı: Mustafa Bal
Müzik: Oktay Köseoğlu
Koreografi: Deniz Alp
Görüntü Tasarımı: Turgay Aksoy
Yönetmen Yardımcısı Duygu Biçer
Asistanlar: Ahmet Kılıç, Ahmet Sezen
Oyuncular: Başak Vural Tanrıseven, Senem Topkaya, Ali Karaca, Zuhal Taşar, Buse Çağla Çelik, Bülent Çiftçi, Duygu Biçer, Emine Tekin Ünal, İpek Özdinç, Tuğberk Aksu, Nilsu Akman, Ceren Saraçoğlu, Kadri Özcan, Dilek Ersoy, Volkan Özman, Selen Bayındır, Tuncer Yığcı, Yunus Çördük, Ahmet Talha Dumlu, Mert İbrahim Tamgül, Burak Polat, Baran Abdullah Şahin, Şenol Yıldız