Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu
Kreşendo, UNESCO Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu desteğiyle hayata geçirilen “Müzikte Eşitlik” Projesi’nin raporunu Salon İKSV’de düzenlediği lansmanla duyurdu.
“Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu” başlığıyla yayınlanan raporun lansmanı Salon İKSV’de gerçekleşti. Etkinliğin açılış konuşmasını yapan VibeLab Kurucu Ortağı ve 2012-2018 yılları arasında Amsterdam’ın ilk “Gece Belediye Başkanı” olarak görev yapan Mirik Milan Gelders, gece hayatı, müzik ve kültürel altyapının daha kapsayıcı ve sürdürülebilir şehirler için önemini vurguladı. Hazal Sipahi’nin sunumuyla gerçekleşen etkinlik, katılımcıların da dahil olduğu interaktif oyunlarla zenginleşti. Artemis Günebakanlı ve Beril Sarıaltun’un gerçekleştirdiği “Müzikte Eşitlik Raporu Sohbeti” oturumunda, katılımcılar raporun öne çıkan konularını keşfetme fırsatı buldu. 22-23-24 Mayıs tarihlerinde gerçekleşecek olan “Kariyer Kampı” programı ve ardından Converse ortaklığıyla oluşturulacak “Müzikte Eşitlik Fonu” tanıtıldı.
Kreşendo’nun Araştırma Temelli İlk Yayını
Kreşendo’nun araştırma temelli ilk yayını olan “Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu” raporu, Türkiye’de müzisyenlerin çalışma koşulları, üretim süreçleri ve görünürlük sorunlarına odaklanarak, sektördeki sosyo-ekonomik, toplumsal cinsiyet ve kültürel eşitsizlikleri analiz ediyor. Kreşendo Kurucu Direktörü Beril Sarıaltun, “Bu raporu müziğiyle kendi hikayesinin peşinde ısrarla giden tüm müzisyenlere; birlikte söylemenin yollarını arayanlara ve artık aramızda olmasalar da sesiyle kalbimizde yaşayanlara ithaf ediyoruz.” sözleriyle raporu tanıttı.
UNESCO Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu desteğiyle yürütülen araştırma kapsamında Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’de saha çalışmaları gerçekleştirildi; 48 kişiyle derinlemesine görüşme yapıldı, 371 kişinin katıldığı çevrimiçi anketin yanında, 107 sektör temsilcisinin katılımıyla yuvarlak masa toplantıları düzenlendi. Canlı ve kayıtlı müzik ekosistemlerine dair çok katmanlı bir veri seti oluşturan rapor, eşitlikçi ve sürdürülebilir bir müzik politikası için somut öneriler sunuyor.
Müzikte Eşitlik Raporu için tıklayınız
Müzikte Eşitlik Raporundan Öne Çıkanlar
- Türkiye geneli toplam 371 kişinin katıldığı çevrimiçi anket, Diyarbakır, Ankara, İzmir ve İstanbul’da toplam 107 kişinin katıldığı yuvarlak masa görüşmeleri, sektör dinamiklerine hakim 15 kişiyle kilit görüşmeler ve 48 kişiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleşti.
- Ankete katılan müzisyenlerin yalnızca %37’si müzikten elde ettiği gelirle yaşamını sürdürebiliyor.
Ayda iki veya daha fazla kez sahneye çıkan kadınların oranı yalnızca %9.3 iken, bu oran erkeklerde %44.2’dir. - Müzisyenlerin sadece %12’si müzisyen olarak sigortalı çalışabildiğini ifade etmiştir. Müzisyenlerin %31’inin ise herhangi bir sigortası bulunmuyor.
- Ankete katılan müzisyenlerin %87’si son beş yılda en az bir kez konser iptali ile karşılaşmıştır.
- Ankete katılan müzisyenlerin %55’i müzikten 0-15 bin TL aralığında gelir elde ediyor.
- Kayıtlı müzikten elde edilen gelirlerde dramatik bir düşüş yaşanmıştır. Türkiye, 2023 yılında küresel kayıtlı müzik gelirlerinin sadece %0.3’ünü elde edebilmiştir.
- Algoritmaların dinlenme sayılarına göre şekillendirdiği estetik tercihler ve platformların alan tanıdığı arz fazlası, alternatif ve deneysel türlerin görünürlüğünü sınırlamakta ve çeşitliliği engellemektedir.
- Canlı müzik ekosisteminin en başat sorunları arasında müzikli mekanların azalması, makroekonomik gelişmelere bağlı olarak maliyetlerin artması, büyük organizasyonlarda yalnızca belli isimlere yer verilmesi sayılabilir.
- Ekosistemi kesen sorunlar, imkanların sınırlı hale gelmesine neden olmuştur. Bu durum, özellikle alternatif türlerde müzik yapan ya da kariyerinin erken aşamasında olan müzisyenlerin dışarıda bırakılmasına neden olmaktadır.
- Majör sahne ve organizasyonların programlama anlayışları, halihazırda erişim alanı yüksek müzisyenler dışında kalanlar için kapsayıcı bulunmamaktadır.