
Kundura Sinema’da yeni sezon, beyazperdenin ilk uluslararası yıldızı Asta Nielsen ile açılıyor. Danimarka asıllı oyuncu ve yapımcı Asta Nielsen’ın 7 filminin yer aldığı “Sinemanın İlk Divası: Asta Nielsen” adlı sessiz film seçkisi, Türkiye’den usta müzisyenlerin canlı performansları eşliğinde seyirciyle buluşacak. Toplumsal kodları bozan performatif oyunculuğuyla filmleri sık sık sansüre uğramış Asta Nielsen’ın kariyerini şekillendiren 7 filmin yer aldığı seçki, 2023-2024 sezonu boyunca Kundura Sinema’da izlenebilecek.
Seçki, Kundura Sinema’nın sinema tarihinden kadınları emekleri ve yaratıcılıklarıyla hatırlamaya ve keşfe davet eden sessiz film programı Sinemanın Öncü Kadınları kapsamında hazırlandı. Küratörlüğünü, İngiliz yazar, sinema eleştirmeni ve film tarihçisi Pamela Hutchinson’ın yaptığı seçkideki filmler, Almanya Film Arşivi ve Müzesi (DFF), Friedrich Wilhelm Murnau Vakfı, Danimarka Film Enstitüsü (DFI) ve Hollanda'nın ulusal film arşivi EYE Film Müzesi’nin arşivlerinden seçilerek oluşturuldu. Diva’nın kariyerini şekillendiren 7 film Nielsen’ın sinema kariyerini başlatan, ilk kışkırtıcı filmi de olan “The Abyss / Uçurum” (1910), dönemin en önemli melodramlarından “The Black Dream / Kara Rüya” (1911), ezber bozuculuğuna rağmen çok popüler de olan cross-dressing komedilerinden “Zapata’s Gang / Zapata’nın Çetesi” (1913/14) ve “The ABC of Love / Aşkın Alfabesi” (1916), Nielsen’ı büyük bir yıldız, yapımcı ve aşık rolünde kendinin kurgusal bir versiyonunda izleyeceğimiz “The Film Primadonna / Filmlerin Primadonnası” (1913) ve kariyerindeki en güçlü performanslarından birini verdiği “The Decline / Düşüş” (1922) adlı filmler, restore edilmiş kopyalarıyla gösterilecek.

DE 1920
Cüretkâr “Hamlet” de seçkide
Programın parlayan bir filmi de, cüretkâr Shakespeare uyarlaması “Hamlet” (1921) olacak. 22 Ekim Pazar akşamı caz efsanesi Okay Temiz’in müzikleri eşliğinde gösterilecek bu sessiz klasik, Shakespeare’in metnini diyalogsuz perdeye taşıyor ve Hamlet taklidi yapan Danimarka prensesi rolündeki Asta Nielsen’in benzersiz performansı, sinema tarihinin en ikonik karakterlerinden birini yaratıyor. Feminist ikon: Asta Nielsen Greta Garbo’nun “Bildiğim her şeyi ondan öğrendim” dediği Asta Nielsen, dönemin beklentilerinin aksine tutkulu, özgür ve cesur kadınları oynayarak riske girmekten çekinmemiş, kimi zaman yapımcısı da olduğu sıradışı projelerle, ardından gelen birçok kadın oyuncuya ilhâm kaynağı olmuş feminist bir ikon.
11 Eylül 1881’de Kopenhag’ın işçi sınıfı semtlerinden birinde dünyaya gelen Nielsen, oyunculuğa 17 yaşında iken tiyatro sahnelerinde başladı. Asıl çıkışını ise, sessiz sinemanın öncülerinden biri olarak kabul edilen 1910 Alman yapımı “Uçurum” ile yaptı. Daha sonra eşi de olacak Urban Gad’in yönettiği filmde sergilediği şehvetli Gaucho dansı performansı, birçok ülkede sansasyon yarattı ve Nielsen’in adını bir gecede yıldıza dönüştürdü. Sonrasında yaptığı her film olaylı oldu ve Nielsen’ın izleyicileri büyüleyen varlığı, duygusal derinliği ve güzelliği, onu dünya genelinde tanınmış bir isim haline getirdi. Alman seyircinin 1920’lerde “Die Asta” (Asta) olarak benimsediği Nielsen ayrıca, döneminin toplumsal sorunlarına da cesurca yaklaşan eserlerde oynamayı seçti ve özellikle “Hamlet” (1921), “Hedda Gabler” (1925) gibi uyarlamalardaki oyunculuk yeteneği onu hem tiyatroda, hem de sinemada sönmez bir yıldıza dönüştürdü. Sinemanın altın çağından sonra da birçok projede yer alarak kariyerini sürdüren Asta Nielsen, 1972’de yaşama veda ettiğinde 91 yaşındaydı ve onun başarısı, sinema dünyasının evrimini ve kadınların sinema sektöründeki rolünü şekillendiren önemli bir dönüm noktasını temsil ediyordu.
KUNDURA SİNEMA
- 21 Ekim 2023, Cumartesi | 16:30
Hamlet (1921)- 19 Kasım 2023, Pazar | 16:30
Zapata’s Gang / Zapata’nın Çetesi (1914)
The ABC of Love / Aşkın Alfabesi (1916)- 18 Şubat 2024, Pazar | 16:30
The Abyss / Uçurum (1910)
The Black Dream / Kara Rüya (1911)- 17 Mart 2024, Pazar | 16:30
The Film Primadonna / Filmlerin Primadonnası (1913)
The Decline (Downfall) / Düşüş (1923)
HAMLET (1921)
1921 / Almanya / Siyah&Beyaz / 110’
Sessiz; Almanca ara yazılı, Türkçe altyazılı
Yönetmenler: Svend Gade, Heinz Schall | Senaryo: Erwin Gepard (William Shakespeare’in oyunu ve Edward P. Vining’in kitabından | Oyuncular: Asta Nielsen,
Paul Conradi, Mathilde Brandt, Eduard von Winterstein | Görüntü Yönetmeni: Axel Graatkjær, Curt Courant | Sanat Yönetmeni: Svend Gade, Siegfried Wroblewsky
|Kostüm: Hugo Baruch, Leopold Verch William Shakespeare’in ünlü oyununun bu cüretkar yorumunda; Hamlet bir kadın karaktere, entrikacı annesi tarafından erkek kılığına girmeye zorlanan bir prensese dönüşüyor. Bundan sonrası, Hamlet'in Horatio’ya olan gizli tutkusunu ve aşkı için Ophelia ile rekabetini anlatıyor. Siyah taytı ve peleriniyle ikonik bir görüntü çizen Asta
Nielsen, sinema tarihinin de en unutulmaz karakterlerinden birini yaratıyor. Almanya Film Arşivi ve Müzesi (DFF) arşivinin değerli katkılarıyla…
ZAPATA’NIN ÇETESİ / ZAPATA’S GANG (1914)
1914 | Almanya | Siyah&Beyaz | 20’ | Sessiz; Almanca ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Urban Gad | Senaryo: Urban Gad | Oyuncular: Asta Nielsen, Fred
Immler, Senta Eichstaedt | Görüntü Yönetmeni: Karl Freund, Axel Graatkjær, Guido Seeber | Sanat Yönetmeni: Fritz Seyffert
Zapata’nın çetesi Kuzey İtalya’da köyleri yağmalarken, soygun filmi çekmek için İtalya’ya gelen bir Alman film ekibi, dillerini bilmedikleri ülkede türlü aksilikler yaşar.
Çekimler sırasında kıyafetleri gerçek çete tarafından çalınan oyuncular, yollarını kaybeder ve gittikleri her köyde kostümleriyle korku uyandırırlar. Bu arada, Elena adlı
genç bir kadın, Zapata sandığı oyuncuya delicesine aşık olur ve evinden kaçar. Friedrich Wilhelm Murnau Vakfı’nın değerli katkılarıyla…
AŞKIN ALFABESİ / THE ABC OF LOVE
1916 | Almanya | Siyah&Beyaz | 43’ | Sessiz; İngilizce ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Magnus Stifter | Senaryo: Martin Jørgensen, Louis Levy | Oyuncular: Asta Nielsen, Magnus Stifter, Ludwig Trautmann | Görüntü Yönetmeni: Carl Ferdinand Fischer
Asta Nielsen’in performatif ve katmanlı oyunculuğunun en bilinen örneklerinden olan “Aşkın ABC’si”, nişanlısını hayallerinin erkeğine dönüştürmek için erkek kılığına girip
Paris gece hayatına karışan genç bir kadının maceralarını anlatıyor. Danimarka Film Enstitüsü (DFI) arşivinin değerli katkılarıyla…
UÇURUM / THE ABYSS
1910 | Danimarka | Siyah&Beyaz | 38’ | Sessiz; İngilizce ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Urban Gad | Senaryo: Urban Gad | Oyuncular: Asta Nielsen, Robert
Dinesen, Poul Reumert, Emilie Sannom | Görüntü Yönetmeni: Alfred Lind | Koreografi: Anna Jeannette Tardini
Müzik öğretmeni Magda Vang, papazın oğlu Knud ile nişanlıdır. Bir gün, kasabaya yeni gelen sirkin yıldızı Rudolph’a aşık olur ve her şeyi geride bırakıp onun peşinden gider.
Çok geçmeden aldatılan ve kalbi kırılan genç kadın, aşkını kanıtlamak için son dansını yapacaktır. Danimarka’nın en eski erotik melodramlarından olan “Uçurum”, Asta
Nielsen’ın hipnotize edici performansı ve döneminde sansürlenmiş kışkırtıcı “Gaucho dansı” sekansıyla da sinema tarihinin ilk hazinelerinden. Danimarka Film Enstitüsü (DFI) arşivinin değerli katkılarıyla…
KARA RÜYA / THE BLACK DREAM
1911 | Danimarka | Siyah&Beyaz | 53’ | Sessiz; İngilizce ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Urban Gad | Senaryo: Urban Gad | Oyuncular: Asta Nielsen, Valdemar
Psilander, Gunnar Helsengreen, Ellen Holm | Görüntü Yönetmeni: Adam Johansen | Yapım Tasarım: Emil Poulsen
Güzelliğiyle meşhur sirk cambazı Stella’nın iki talibi vardır: Genç ve yakışıklı Kont Waldberg ile yaşlı ve sakar kuyumcu Hirsch. Stella’nın tercihi Waldberg’den yana
olunca Hirsch çok sinirlenir, kumar düellosuyla kandırdığı Kont’u ödeyemeyeceği bir borcun içine sokar. Sevgilisinin onurunu kurtarmak isteyen Stella, tehlikeli bir oyun
planlar. Danimarka Film Enstitüsü (DFI) arşivinin değerli katkılarıyla…
FİLMLERİN PRİMADONNASI / THE FILM PRIMADONNA
1913 | Almanya | Siyah&Beyaz | 17’ | Sessiz; İngilizce ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Urban Gad | Senaryo: Urban Gad | Oyuncular: Asta Nielsen, Paul Otto,
Fritz Weidemann, Fred Immler | Görüntü Yönetmeni: Axel Graatkjær, Karl Freund | Prodüksiyon Tasarım: Fritz Seyffert
İşine tutkuyla bağlı film yıldızı Ruth Breton’ın kalbi çok hızlı yer değiştirmektedir. Yönetmen Walter ile birlikteyken kumarbaz Von Zornhorst’a aşık olan Ruth, yaptığı
seçimin sonuçlarını ağır ödeyecektir. Orijinali 1429 metre uzunluğunda olan ama günümüzde yalnızca 278 metrelik bir kısmı kurtarılabilmiş 1913 yapımı film, 17
dakikalık bu parçasıyla bile büyülemeyi başarıyor. Hollanda'nın ulusal film arşivi EYE Film Müzesi’nin değerli katkılarıyla…
DÜŞÜŞ / THE DECLINE (DOWNFALL)
1923 | Almanya | Siyah&Beyaz | 84’ | Sessiz; Almanca ara yazılı, Türkçe altyazılı | Yönetmen: Ludwig Wolff | Senaryo: Ludwig Wolff | Oyuncular: Asta Nielsen, Albert
Bozenhard, Gregori Chmara, Adele Sandrock | Görüntü Yönetmeni: Axel Graatkjær, George Krause | Prodüksiyon Tasarım: Fritz Seyffert, Heinz Beisenherz
Kaja Falk, kariyerinin zirvesinde bir varyete yıldızıdır. Sevgilisi olan genç balıkçı Peter, Kaja’nın işlediği bir cinayeti üstlenir ve on yıl hapis cezasına çarptırılır. Bundan çok
etkilenen Kaja, aşkına sadık kalacağına ve onu bekleyeceğine söz verir. Ancak yıllar Katja’ya iyi davranmayacaktır. Danimarka Film Enstitüsü (DFI) arşivinin değerli katkılarıyla…